Voorouders van adel? Wapen Velen (bron: https://de.wikipedia.org/wiki/Velen_(Adelsgeschlecht)) Blasonierung des Stammwappens: Das Wappen zeigt in Gold drei balkenweise gestellte, rechtsgewandte rote Vögel ohne Füße (Merlette). Auf dem Helm mit rot-goldenen Decken ein rechts goldener und links roter Adlerflug, dazwischen klein der Schild. Die Familie von Velen war ein westfälisches Adelsgeschlecht. Es hatte dynastische Ursprünge, wurde aber im Konflikt mit dem Hochstift Münster Teil des Ritteradels. Unter anderem stand ihm die Würde eines Erbmarschalls von Flandern zu.[1] Durch Pfandbesitz, Kauf und Heirat kam es in der frühen Neuzeit zu beträchtlichem Besitz, ehe es im 18. Jahrhundert ausstarb. https://de.wikipedia.org/wiki/Barnsfeld_(Adelsgeschlecht) https://de.wikipedia.org/wiki/Rhemen_zu_Barensfeld Geschichte Die Familie Rhemen zu Barensfeld (auch Barnsfeld) entstammt dem Geschlecht derer von Barnsfeld (= Velen) von Haus Barnsfeld im Münsterland, wo bereits 1281 ein Gerhard dictus Werence genannt de Lon, de Bermentvelde als Ritter genannt wurde. Die Familie Rhemen zu Barensfeld wird 1311 erstmals urkundlich erwähnt als Lehnsherren und Besitzer des Schlosses Wilkinghege. Nach Veräußerung (1390) kam sie durch Erbschaft wieder in Besitz des gesamten Anwesens (1779), das erst 1955 verkauft wurde.[1] Am 15. Juni 1613 verschrieb ein Johann von Rhemen zum Barnsfeld dem Johann Leffting eine Rente.[2] Ein Zweig der Familie zog nach Österreich. Wappen Das Wappen der Rhemen zeigt in Rot einen silbernen Balken, über den drei goldene (in der Abbildung fälschlich silbern dargestellte) Vögel schreiten. Auf dem Helm mit rot-silbernen Helmdecken ein offener roter Flug.[3] Entwicklung des Wappens - Wappenverwandtschaften: Wappen Werenzo (Werenzo de Lon) Wappen der Edlen von Loen Wappen derer von Barnsfeld Wappen derer von Velen

Y-DNA: I1 haplogroep

Eind 2013 heb ik via Gerrit Woertman een DNA kit van FamilyTreeDNA gekocht. Die kit bevatte twee staafjes waarmee ik mijn wangslijm kon verzamelen. De kopjes van de staafjes heb ik vervolgens opgestuurd naar FTDNA in Houston in de Verenigde Staten om een 67 marker test te laten uitvoeren. Die test wordt in delen uitgevoerd. De eerste resultaten op grond van 12 geteste markers zijn inmiddels beschikbaar: marker DYS393 13 DYS390 22 DYS19** 14 DYS391 10 DYS385 13-15 DYS426 11 DYS388 14 DYS439 11 DYS389I 12 DYS392 12 DYS389II*** 28.
Op grond van gelijkenis met anderen die ook hun Y-DNA op deze 12 markers hebben laten testen is de voorlopige conclusie dat ik (en met mij mijn voorouders in patrilineare lijn: de afstammelingen van Arent Jansen die rond 1725 op de boerderij Lenselink in Bekveld nabij Hengelo (G.) kwam te wonen) behoor tot haplogroep I1. Leuk toeval is dat ook Gerrit Woertman tot dezelfde haplogroep behoort. De kenmerkende puntmutatie voor deze groep is M253.

Update: op de site van het CBG staat een goede inleiding in DNA onderzoek t.b.v. genealogie.

Out-of-Africa

Op grond van meer en minder algemeen voorkomende (punt)mutaties is een verwantschapsboom van alle nu nog levende mannen, waar haplogroep I1 deel van uit maakt, te reconstrueren die 60.000 jaar teruggaat (zie voor een eenvoudig overzicht pag. 22 in Manco (2013). Deze prehistorische mutaties worden door de onderzoeksgroep van Underhill genummerd beginnend met de hoofdletter M. De vijf mutaties die haplogroep I1 definiëren, zijn in volgorde van geschatte ouderdom M42, M168, M89 en M170 en M253. Op grond van statistische analyse over grote groepen DNA donoren kan afgeschat worden wanneer en waar zich een belangrijke mutatie heeft voorgedaan. Mutatie M170 resp. M253 hebben zich conform de meest recente inzichten bij een patrilineaire voorouder in het Midden-Oosten resp. in het oostelijk deel van het Middellandse Zeebekken plaatsgevonden. Door deze plaatsen met elkaar te verbinden zijn prehistorische migratiepatronen te herkennen. Opmerkelijk is dat deze migratie vanuit het Midden-Oosten richting het westen al heeft plaatsgevonden voordat daar rond ca. 10.000 jaar geleden de landbouw is ontstaan. We hebben dus met een jager/verzamelaar te maken!
Een zeer uitgebreid overzicht over de prehistorische migraties naar en in het huidige Europa is te vinden in het recente werk van Manco waarin archeologische vondsten, taalwetenschap en de laatste genetisch inzichten in verband worden gebracht.

Haplogroep I1

Haplogroep I1 maakt onderdeel uit van Haplogroep I. Haplogroep I is een tegenwoordig in Noord Europa vrij algemeen voorkomende groep. Als je de resultaten sorteert op woonland van de oudst bekende patrilineaire voorvader en dan de statistiek voor het huidige Nederland bekijkt, dan blijkt dat zo'n 30% van de testen haplogroep I oplevert (of meer specifiek I1 18%). In de ons omringende landen zijn de percentages voor haplogroep I vergelijkbaar. In Noord-Europa zijn de percentages doorgaans hoger: Zweden 41,7%, Denemarken 32,1%, IJsland 32,1%, Noorwegen 31%, Finland 29,4%. In de rest van Europa zijn de percentages lager: België 22,7%, Luxemburg 21,7%, Frankrijk 20,9%, Duitsland 23%, Oostenrijk 23%, Zwitserland 20%, Verenigd Koninkrijk 19,2%, Rusland 17,6%, Italië 17,2%, Estland 15,7%, Ierland 15,2%, Portugal 15,2%, Letland 14,8%, Litouwen 13,1%, Spanje 7,4%, Polen 5,7%. Deze percentages vormen natuurlijk een momentopname. Enkele jaren geleden werd de I haplogroep ook wel aangeduid als Vikingen vanwege de hoge percentages in Scandinavië. Later onderzoek suggereert dat de kenmerkende mutatie in Frankrijk heeft plaatsgevonden. Dat mijn voorvader in Nederland die mutatie heeft zou bijvoorbeeld kunnen komen vanwege

een prehistorische noordwaartse migratie vanuit Frankrijk, of

vestiging van Anglo-Saksen gedurende de grote volksverhuizing in de 4e/5e eeuw, of

door vestiging van Vikingen in de vroege Middeleeuwen, of

door de Hanzecontacten in de late Middeleeuwen.

Voor meer details over de meeste recente inzichten in haplogroep I1 en de onderliggende haplotypes hierbij de link naar de ISOGG site.

Haplotype I1a2a2 (I1-Z382) = I1-S26361

Op grond van de resultaten van in totaal 37 markers komen we tot een waarschijnlijke match met I1a2a2 (met kenmerkende puntmutaties S244/Z58, S246/Z59 en Z382) en daardoor een label Anglo-Saxon volgens Eupedia. Om haplogroep I1a1 uit te sluiten heb ik een aanvullend onderzoek op marker CTS6364/Z2336 laten uitvoeren: inderdaad negatief.
Haplogroep I1a2a2 zou kunnen duiden op een gezamenlijke voorouder met de Angelen en Saksen die vanuit Noord-Duitsland/Zuid-Denemarken in de 5e eeuw naar Engeland zijn geëmigreerd. De suggestie van een relatie met de Vikingen en de Hanze zijn - denk ik - daarmee van de baan. Gerrit Woertman behoort tot I1a4 (I1-Z63) met als label Continental + Britain.

Update: Inmiddels zijn alle 67 markers bekend. Ik heb me aangemeld bij een aantal relevante FTDNA groepen en daarnaast m'n data geuploaded naar Ysearch.org (user ID BQZDB). Ik zie tot nu toe helaas nog weinig overeenkomstige haplotypen. In mijn Y-chromosoom springt één STR mutatie in het oog: DYS578. In mijn Y-DNA komt deze STR 7x voor terwijl 8x "de norm" is. Zou dit een recente mutatie zijn?

Ik heb me aangemeld voor het Gene 2.0 project. Deze test gebruikt bijna 150.000 markers: deels Y-DNA, deels mitochondriaal DNA en natuurlijk voor het grootste deel autosomaal DNA. Op grond van de Y-DNA markers verwacht ik bevestiging te krijgen van de I-Z382 toewijziging; vanuit de autosomaal DNA markers verwacht ik een paar procent Neanderthaler en misschien Denisova DNA te vinden; de resultaten van mitochondriaal DNA zullen een volledige verrassing zijn.

Update augustus 2014: De Geno 2.0 test heeft bevestiging van I1 opgeleverd en wel I-Z59. Door extra SNP testen (bij FTDNA) is uiteindelijk I-Z382 te bewijzen.

Update februari 2016: Ik heb bij FTDNA een SNP test op Z2040 laten doen met positief resultaat. Nog één stapje op weg naar Z382!

Update maart 2018: Bij FTDNA heb ik toen de kans zich voordeed een hele groep SNP's (I1-Z58 SNP Pack) tegelijk laten testen. Het resultaat: Z382+, S26361+, I15002-, dus eind SNP is (voorlopig) I-S26361.

FTDNA Big Y-700 test

Update juli 2023: In januari 2020 ben ik een nieuwe weg ingeslagen en heb een Big Y-700 analyse besteld. Twee maanden later kwamen de resultaten binnen: I-L758 M170 Z2699 L840 M253 DF29 Z58 Z59 Z2041 Z2040 Z382 FGC24333 S26361 S16414 S22349 FGC24357 FGC24347 FGC24356 S10350 BY19383 Y125947 S14393 FT268649 BY213758 S9218 S19890. Haplogroep S19890 is mijn nieuwe voorlopige eind SNP! Deze haplogroep is ontstaan rond het jaar 700.

Matches

Ik weet inmiddels dat Vincent van Benthum deze eind SNP met mij deelt! Zijn voorvader in patrilineaire lijn komt rond 1600 uit Dunsbrüggen (vlakbij Kleef); mijn voorvader in patrilineaire lijn uit Voorstonden vroege 17e eeuw. Gemiddeld zijn er 13 z.g. private variants waardoor bij meerdere mannen die hun Y-DNA met Big Y-700 laten testen, nog meer recente eind SNP te ontdekken zijn. Op grond van een schatting van de mutatiesnelheid is af te schatten dat onze gezamenlijke voorvader rond het jaar 956 is geboren. Uit de de Y-STR 37 test komt een Genetic Distance van 4. Op grond van deze bevinding is een schatting van het geboortejaar van onze gemeenschappelijke voorvader van Vincent en mij te maken: 1322 met een 95% betrouwbaarheidsinterval van 674-1759.
Een tweede match is Timothy J. DeBoer uit Canada. Timothy's patrilinaire voorouder heette Nauta en kwam rond 1620 uit Sneek, haplogroep I-Y35412. Hij deelt deze haplogroep met twee anonieme mannen met voorouders uit Nederland. Onze gezamenlijke haplogroep is I-S9218. Op basis van Y-SNP test bljkt onze gemeenschappelijke voorvader geboren te zijn rond het jaar 688. Omdat Timothy dezelfde genetic distance van 4 bij Y-STR 37 heeft is komt FTDNA tot dezelfde schatting van het geboortejaar van de gemeenschappelijke voorvader van Timothy en mij als van Vincent en mij: 1322 met een 95% betrouwbaarheidsinterval van 674-1759.

Franklin D. Roosevelt

FTDNA biedt ook informatie over het Y-DNA van historisch interessante personen. In dit geval blijkt dat de voormalige president van de Verenigde Staten Franklin Delano Roosevelt ook tot deze haplogroep behoort. Van Franklin D. Roosevelt's patrilineaire voorouders is bekend dat zij begin 17e eeuw op Tholen wooonden. De oudst bekende voorvader, die het Roosevelt kocht, werd in die tijd Geldersman genoemd! Voor mij een aanwijzing dat herkomst van alle genoemde personen richting het oude hertogdom Gelre wijst!
Gaan we nog een stapje verder terug naar haplogroep I-FT268649 dan komen er matches tevoorschijn met een patrilineaire voorvader uit Ierland en Engeland. Onze gemeenschappelijke voorvader is geboren rond het jaar 502.

Vikinggraf

Op grond van de resultaten van mijn Y700 test is er ook een link te leggen naar een Vikinggraf namelijk Galgedil LS ook bekend als VK446. Galgedil ligt ten NW van Otterup op het eiland Funen in Denemarken. Margaryan et al. publiceerden in 2020 een uitgebreid artikel Population genomics of the Viking world over dit onderwerp.

Archeologie in Nederland

Opgravingen in Zutphen laten zien dat de Vikingen vanuit Denemarken York hebben gekoloniseerd en daarna aanvallen op meerdere steden langs de IJssel. In 882 was Zutphen aan de beurt. De stadsarcheoloog Michel Groothedde heeft de opgraving op het Gravenhof uitgevoerd en o.a. een vrouwenskelet en een muntje uit York opgegraven. Hierbij de link naar een potcast over dit onderwerp met hem.

Dit leidt tot de speculatie dat een afstammeling van een gezamenlijke Deense Viking voorouder eerst York koloniseerde en vandaaruit de Noordzee overstak om uiteindelijke mannelijke nakomelingen in de Gelderse IJsselstreek te produceren conform de derde hypothese zoals eerder verwoord. FTDNA heeft een nieuwe feature gelanceerd: de Discover tool. Deze tool toont de route die mijn mannelijke voorouders hebben genomen te beginnen ni Afrika en (voorlopig) eindigend bij de I-S9218 haplogroep.

mtDNA

Van moederszijde kom ik van de Geno 2.0 test uit op H26a1, een van de oudste Europese haplogroepen.

auDNA

Uit de auDNA test van Geno 2.0 kwam al een typische West-Europese genetische blauwdruk te voorschijn: 45% Northern European, 37% Mediteranean, 18% Southwest Asian. En er kwam tevens een bevestiging te voorschijn van 1,4% Neanderthaler en 0,2% Denisova DNA.
Inmiddels is ook mijn auDNA bij FTDNA getest. En meteen 141 matches and counting! Een van die matches is een achter-achternicht (gezamenlijke afstamming van het echtpaar Lenselink x Roelofs, dus via mijn grootvader van vaderskant; "3rd cousin"; Gezamenlijke DNA fragmenten: chromosoom 1 13 cM, chromosoom 10 12 cM, chromosoom 9 10 cM en chromosoom 11 6cM; totaal 67 cM), een tweede is via mijn grootmoeder van moederskant in ieder geval Velderman x Smeenk ("3rd cousin 1 removed") en waarschijnlijk ook nog een relatie in elf generaties geleden; andere matches moeten nog worden geverifieerd.

Update maart 2018: Om bovenstaande matches op een goede manier bij elkaar te houden ben ik gestart met gebruik van DNAPainter. Van harte aanbevolen.

De globale geografische indeling bij FTDNA verschilt van de indeling die National Geographic's Geno 2.0 project presenteert: globaal 96% Western European en 4% Middle Eastern. Die 96% Western European kan worden opgedeeld in 39% Scandinavian, 29% British Isles en 26% Western and Central Europe en 2% Southern Europe en de 4% Middle Eastern is 4% Eastern Middle East.

Update 20-3-2018: het aantal matches bij FTDNA is inmiddels opgelopen tot 745. Ik heb mijn DNA ook geuploaded naar MyHeritage dat sinds kort ook op DNA test gebied actief geworden is en daar heb ik inmiddels 1098 matches.


Wordt vervolgd!

Literatuur

Cavalli-Sforza (2001): Luigi Luca Cavali-Sforza, Genes Peoples and Languages, Penguin Books
Sykes (2001): Bryan Sykes, The Seven Daughters of Eve, Bantam Press
Wells (2002): Spencer Wells, The Journey of Man, A Genetic Odyssey, Penguin Books

Sykes (2003): Bryan Sykes, Adam's Curse, A future without men, Bantam Press = Sykes (2004): Bryan Sykes, De man sterft uit, Vrouwen zullen de strijd der seksen winnen, Rainbow Pockets

Smolenyak (2004): Megan Smolenyak Smolenyak & Ann Turner, Trace Your Roots with DNA, Rodale
Sykes (2006): Bryan Sykes, Blood of the Isles, Bantam Press = Sykes (2007), Bryan Sykes, Saxons, Vikings and Celts, the genetic roots of Britain and Ireland, Norton and Company
Wells (2007): Spencer Wells, Deep Ancestry Inside the Genographic project, National Geographic
Wells (2010): Spencer Wells, Pandora's Seed. Why the Hunter-Gatherer Holds the Key to Our Survival, Random House
Manco (2013) Jean Manco, Ancestral Journeys, the peopling of Europe from the first venturers to the Vikings, Thames & Hudson

Bronnen

Atlas of Genetic Genealogy
Bibliografie Luigi Luca Cavalli-Sforza
Bibliografie Megan Smolenyak
Bibliografie Bryan Sykes
Bibliotrafie Spencer Wells
Eupedia NB Eupedia hanteert voor I1a2a2 nog de inmiddels verouderde codering I1a3a2
FTDNA
DNA Painter

Voortman - Bathmen

De katerstede Voortman ligt in Apenhuizen, ten noorden van Bathmen. Lettele?

Eigenaren

Monsr. G. Grijpmeat en Leurink waren gehuwd met resp. Maria en Gerhardina Vaanholt en waren eigenaren anno 1769. Vermoedelijk hebben zij de katerstede geërfd van de ouders van hun vrouwen.
Gerrit Jansen Udink heeft de 'caterstede Voortman' van deze heren gekocht in mei 1769 voor fl. 950,-.

Bewoners

De fam. Vaanholt?

Gerrit Jansen Udink later ook Voortman woont/werkt voor zijn huwelijk bij 'de Coster' in Gorssel. Hij is geboren 1745 in Holten aan 'Hofmans' vulgo 'de Bonte' en gedoopt op 23 mei 1745 in Holten. Nadat hij in 1769 Voortman had gekocht ging hij er na zijn huwelijk in 1770 met Aaltjen Gerrits Agterkamp wonen. Gerrit was kleermaker? Zij krijgen op Voortman 6 kinderen:

Harmine (1771-1838). Zij huwt met Willem Hendriks Colewee = Willem Klumper. Hun dochter Jenneken wordt nog op Voortman geboren. Jongere kinderen worden geboren op Kieftenbelt en Grofs. Afstammelingen uit dit huwelijk zijn te vinden in de Parenteel Willem Hendriks Colewee.

Teunis 1773, kleermaker. Hij trouwt in Bathmen in 1796 met Maria Barvelink en wordt anno 1798 lidmaat van de NG kerk te Bathmen. Uit dit huwelijk: Gerrit (1798/99-, kleermaker), Reinetta Fredrika (1813-1815), Aaltjen (1817-). Na het overlijden van Maria hertrouwt Teunis in 1818 met Willemina Ma(r)sman/Denekamp (-1864). Uit het tweede huwelijk: Mannes (1818-1888, kleermaker), Reinnetta Fredrika Udink (1822-1900), Garrit Jan (1826/27-1866, daglooner).

Janna 1775.

Garrit Jan 1778 (verm. overleden 18.11.1809)

Grietjen 1781.

Jannes (1789-1826), kleermaker. Hij trouwt twee keer. De eerste keer in de toenmalige gemeente Wilp anno 1815 met Berendina Greve, d.v. Marten Berends Greve en Gardina Waanders, de tweede keer te Deventer in 1827 met Christina Groote Boerle, d.v. Jan Groote Boerle en Garritjen Jansen Lindeman.

Gerrit en Aaltjen overlijden beide anno 1803.

In 1807 overlijdt Berent Bouwhuis en in 1809 overlijdt Jenneken Bartels op Voortman. Jenneken laat anno 1794 een kind dopen waaruit je zou kunnen afleiden dat zij op dat moment op Voortman woonde. Anno 1811 treffen we Gerrit Jan Udink en Aaltjen Wibbelink op Voortman aan. Dit echtpaar is in 1802 gehuwd.

Referenties

Parenteel Laverne op www.genealogieonline.nl door Erwin Strookappe

stamboom Achterkamp door Erwin Strookappe

Parenteel Willem Hendriks Colewee door Henk Vosmeijer

OTGB transcriptie van het Doopboek Bathmen 1714-1769 (RBS 28 en 29, Rijksarchief in Overijssel, Zwolle), 1999, Z. Hissink-Kerkdijk, H. te Hasseloo en J.C. Klompenhouwer
OTGB transcriptie van het Doopboek Bathmen 1770-1811 (RBS 29 en 30, Rijksarchief in Overijssel, Zwolle), 2000, Z. Hissink-Kerkdijk en J.C. Klompenhouwer

p. 2 27.01.1771 Harmine, d. van Garrit Jansen en Aaltjen Garritsen op Voortman.

p. 6 07.03.1773 Teunis, d. van Gerrit Jansen Udink op Voortman en Aaltjen Gerrits.

p. 9 20.08.1775 Janna, d. van Gerrit Hendriks Voortman en Aaltjen Gerritsen.

p. 12 13.07.1777 Abraham, s. van Herman Teunissen Voortman en Stijntjen Abrahams.

p. 13 25.01.1778 Garrit Jan, s. van Gerrit Janssen Voortman en Aaltjen Gerrits.

p. 15 13.02.1780 Teunis, s. van Herman Voortman en Stijne Willemsen.

p. 16 06.08.1780 Hermina, d. van Teunis Udink en Jenneken Othos Slagman.>

p. 17 29.08.1781 Grietjen, d. van Gerrit Janssen Voortman en Aaltjen Gerrits.

p. 24 11.02.1787 Aaltjen, d. van Hendrik Teunisse Voortman en Janna Zwiersen.

p. 27 29.03.1789 Jannes, z. van Gerrit Udink op Voortman en Aaltjen Gerrits.

p. 37 13.04.1793 gebooren - en den 14 gedoopt - Zwier, zoon van Hendrik Teunissen Voortman en Janna Zwiersen op Hutteman in Loo onder Bathmen.

p. 42 27.12.1794 gebooren - en den 4 januarij gedoopt - Jenneken, dochter van Albert Klaassen en Jenneken Bartelds op Voortman in Lettele in Colmschaate. Getuige Hendrika Doldermans.

NB nog latere dopen Voortman

p. 71 16.01.1804 gebooren - en den 22 gedoopt - Jenneken, dochter van Willem Hendriks Colewee en Willemina Gerrits aan Voortman in Apenhuisen.

p. 76 25.09.1805 gebooren - en den 29 gedoopt - Gerrit Jan, zoon van Willem Hendriks Colewee en Mijne Gerrits bij den Kijftenbelt in Bathmen.

p. 87 25.02.1809 gebooren - en den 5 maart gedoopt - Aaltjen, dochter van Willem Hendriks Colewee en Harmina Gerrits op Grofs in Bathmen

p. 93 25.01.1811 geboren - en den 3 februarij gedoopt - Wilmina, dochter van Gerrit Jan Udink en Aaltjen Wibbelink op Voortman. Doopget. Hendrika Wibbelink.

OTGB transcriptie van het Lidmatenboek Bathmen 1724-1816 (RBS 137-139, Stadsarchief Deventer), 2000, Z. Hissink-Kerkdijk en J.C. Klompenhouwer

p. 7 1728 Gooszen Voortman. - Met attestatie van Laren, gegeven 08.02.1728. - Vertrokken na Deventer met attestatie van 05.12.1733

p. 46 03.04.1798 - sijn voor Paaschen tot ledemaaten aangenomen: ... Teunis Udink

p. 50 03.04.1806 - sijn voor Paaschen tot lidmaaten aangenomen: ... Jan Harm Teunissen Udink

p. 51 03.04.1806 - sijn voor Paaschen tot lidmaaten aangenomen: ... Aaltjen Hendriks Voortman

p. 54 28.03.1809 - zijn voor Paschen tot lidmaten aangenomen: ... Teuntjen Voortman.

p. 56 12.04.1811 - zijn tot lidmaten aangenomen: ... Zwier Voortman

p. 57 12.10.1812 - is met attestatie van Diepenveen ingekomen: Antonia Udink. - Met attest. vertrokken naar Amsterdam 15.07.1816 

p. 61 13.04.1816 - zijn voor Paschen tot lidmaaten aangenomen: ... Abraham Voortman

OTGB transcriptie van het (Onder)trouwboek Bathmen 1711-1765 (RBS 31, RA in Overijssel, Zwolle), 1999, Z. Hissink-Kerkdijk en J.C. Klompenhouwer
OTGB transcriptie van het (Onder)trouwboek Bathmen 1765-1811 (RBS 32 en 33, RA in Overijssel, Zwolle), 2001, Z. Hissink-Kerkdijk en J.C. Klompenhouwer

p. 9 20.05.1775 ingeschreven: Hermannus Teunissen Voortman jm. met Stijne Abrahams Schoolderman jd., beide onder Bathmen. Getrouwt den 11 junij.

p. 13 14.04.1780 ingekomen met attest. van Colmschate: Albert Teunissen Niewmeier jm. van Colmschaate met Lutgerd Bartelds Voortmans jd. van Colmschaate. Met attestatie van den 30 April vertrokken naar Colmschaate.

p. 13 15.07.1780 ingeschreven: Hendrik Teunissen Voortman jm. met Janna Zwiersen Kooldewee jd., beide van Bathmen. Getrouwd de 6 Augustus.

p. 22 25.03.1791 ingeschreven: Jan Beunk jm. met Jenneken Ottoos Roode Tooren, weduwe van Teunis Udink, beide onder Bathmen. Getrouwd den 17 April.

p. 28 20.02.1796 Scholtus G. de Schepper, keurn. Jan Traast, Peter Braakman. Ingetekend: Teunis Udink jm., zoon van Garrijt Voortman en Aaltjen Agterkamp met Maria Barvelink jd., dogter van wijlen Willem Barvelink en Rutgerdina Westerhuis, beide geboren onder Bathmen enden 20 maart 1796 door den pastor loci in de kerk van Bathmen getrouwd.

p. 28 25.11.1796 ... keurnooten Tonis Udink en ...

p. 30 21.04.1798 ... keurnooten ... en Tonis Udink ...

p. 34 10.04.1802 Verw. scholtus J. Kok, ceurn. Gerrit Udink, Willem Wilberink. In ondertrouw zijn ingeschreven: Gerrit Jan Udink jm. met Aaltjen Wibbelink jd., bijde van Bathmen. Den 2 Maij in de kerk in de echt bevestigt.

p. 38 06.06.1807 Coram jisdem. Ingetekend: Klaas Withagen jm. onder Epse en Aaltien Voortman jd. onder Bathmen. Met attestatie na Gorssel. Den 28 Junij 1807 te Bathmen gecopuleerd in de kerk.

p. 39 02.06.1809 Eodem isdem. Ingetekend: Jan Harmen Udink jm. en Jenneken Jansen jd., beide onder Bathmen. 25 van Zomermaand 1809 door den predikant van Bathmen in den kerk in den echt bevestig.

OTGB transcriptie van het Begraafboek Bathmen 1766-1811 (RBS 35 en 36,  Historisch Centrum Overijssel te Zwolle), 2003, Z. Hissink-Kerkdijk en J.C. Klompenhouwer

p. 8 11.06.1772 Tonis Voortman zijn moeder bet. -.16.-

p. 17 09.05.1780 Voortmans kind bet. -.16.-

p. 17 06.08.1780 Hermen Tonisen Voortman diakonij -.16.-

p. 17 02.12.1780 een kint van kleermaker Udink bet. -.16.-

p. 24 13.08.1786 Voortman zijn kind -.16.-

p. 26 20.12.1789 Olde Woortmans kind bet. -.16.-

p. 26 26.12.1789 Voortmans kint bet. -.16.-

p. 27 25.11.1790 oude Woortmans kint bet. -.16.-

p. 27 10.05.1791 Voortmans vrou in Lettel, oude bet. -.16.-

p. 31 15.07.1803 Aaltjen Gerrits, vrouw van Gerrit Udink

p. 32 16.09.1803 Gerrit Udink op Voortman

p. 34 21.03.1807 Berent Bouwhuis op Voortman

p. 34 18.04.1807 Janna Zwiersen Koldewee, vrouw van Hendrik Voortman

p. 35 22.04.1807 Hendrik Voortman

p. 36 30.04.1809 Jenneken Bartels op Voortmans in Lettele

p. 36 18.11.1809 Gerrit Jan zoon van Gerrit Jan Udink

't Vriezekolk - Harfsen

<algemene info, ligging>

Eigenaren

Philips II, koning van Spanje, had veel geld nodig voor zijn oorlogen. Hij leende o.a. geld van Het Oude en Nieuwe Gasthuis te Zutphen met 't Vriezekolk in Harfsen als onderpand. Omdat het nooit tot terugbetaling is gekomen werd het Oude en Nieuwe Gasthuis eigenaar van 't Vriezekolk.
<kaarten?>

Pachters/bewoners

Volksrijm

Komt Vriendenschaar, Nu bij elkaar. Op 't Stokhaar, Is de pap gaar. Want aans kump Vrezekolk Met al zien volk. En smit Stokhaar zien pak in 'n kolk.

<eerdere bewoners>
<weduwe Vriezekolk uitbesteed aan het Koersel - Almen>

Reijnt x Welmermoeij

Rond 1696 hebben Reijnt Janss (van Franckenstede - Gorssel) en Wilmken/Welmer Alberts (van 't Valke - Eefde) zich op het Vriezekolk gevestigd. Hun afstammelingen gaan de boerderijnaam als familienaam gebruiken.
Reijnt is overleden voor 1726; Welmermoeij heeft een respectabele leeftijd bereikt.
Uit dit huwelijk zijn vier kinderen bekend:

1. Janna/Joanna (ged. Gorssel 1695), tr. Almen 1718
2. Jenneken (1697)
3. Albert (1700)
4. Megtelt

Albert Reijnts Vriezekolk x(1) Stijntjen Waggelink x(2) Derksken Jansen

Albert Reijnts Vriezekolk is twee keer getrouwd geweest. De eerste keer met Stijntjen Waggelink, dochter van Willem Waggelink (huwelijk Vorden 1726) en de tweede keer met Derksken Jansen (huwelijk Almen 1741). Helaas zijn de ouders van Derksken nog niet eenduidig aan te wijzen.
Albert heeft een flink aantal kinderen gekregen. Met uitzondering van Janna die nog in Vorden is gedoopt, zijn allen in Almen gedoopt:

1. Janna (1726)
2. Reintien (1731), vernoemd naar grootvader van vaderskant
3. Jan (1732), overleden voor 1750?
4. Jenneken (1732)
5. Berent (1735)
6. Willemken (1737), vernoemd naar grootmoeder van moederskant
7. Maria (1740)

En uit het tweede huwelijk:


8. Christina (1742), vernoemd naar Albert's eerste vrouw Stijntjen
9. Wilhelmina (1744)
10. Johanna (1745)
11. Wilhem (1747), = Willem. Hij verhuist naar 't Hul - Bathmen (zie blog)
12. Arent (1748)
13. Jan II (1750)
14. Janna (1751)
15. Aaltjen (1754)

Is Albert Vriesekolk de bron van bovenstaand rijmpje?

Aelbert Havesman x Geertjen Ploegman x Derk Wilsink

Aelbert is ged. Warnsveld 28-11-1761. Hij trouwt met Geertje Ploegmans in Warnsveld in 1748. In 1756 krijgen zij attestatie om naar Almen te gaan (vermoedelijk om op het Vriesekolk te gaan wonen). Zij laten twee kinderen dopen onder Almen:

1. Wilmken (1755)
2. Hendrik (1760)
Geertje Ploegmans hertrouwt in Almen in 1762 met Derk Wilsink, ook afkomstig uit Warnsveld. Uit het tweede huwelijk worden in Almen gedoopt:

3. Albert (1763), vernoemd naar Geertje's eerste man

Jan Heijenk

....

Rouwenhorst

...

Referenties

• Kaartenboek Oude en Nieuwe Gasthuis Zutphen
• Archief tevens orgaan van de oudheidkundige vereniging DE GRAAFSCHAP en van de MEESTER HENDRIK WILLEM HEUVEL STICHTING, December 1960, Twee weken in Almen door H. Geerts, p. 232.
• OTGB transcriptie Doop- Trouw- en Lidmatenboek Almen 1607-1707, (RBS 776.1), 1996, H. te Hasseloo
• p. 89:1620; Wijsse ten Vriesekolck
• p. 89:Jan ten Vriesekolck ende zijn huisvr. Jenneken
• p. 91: 1651 Jan op 't Vriesekolck ende sijn huisv.
• p. 95: 1658; 1677 Fenneken Jansen van Vriesekolck
• p. 109: 10.04.1696 Wilmken Aelberts, bouwvrouw op Vriesekolck in Herfsen, met attestatie van Wernsvelt
• OTGB transcriptie Doopboek Almen 1707-1771 (RBS 776), 1994, J.D. Kamperman en J.B. Baneman
• p. 14: 06.05.1717 Des nagts tussen den 4. en 5 Meij sijn twee passerende soldaten vrouwens, gekomen aen het Vriesekolk in Herfsen, waer van de eene is in de kraem gekomen van twee sonen, de vader van dese kinderen is genoemt Claes de Vlieger, van Hannover, soldaat onder 't Regiment van den Oversten Rensen, de naem des outsten [hier stopt het verhaal onafgemaakt.] [in de kantlijn staat naast dit verhaal geschreven: Dit is door een leugenagtig vrouspersoon aengegeven.]
• p. 28: 15.04.1731 Reintien dogter van Aelbert Vriesekolk in Herfsen
• p. 30: 26.12.1732 Jan en Jenneken, tweelingen van Aelbert Vriesekolk in Herfsen, de vader selve getuige
• p. 32: 27.02.1735 Berent s. van Aelbert Reints op Vriesekolk onder Herfsen, des kints vader getuige
• p. 35: ;08.09.1737 Willemken d. van Aelbert Vriesekolk en Stientjen Waggelink op het Vriesekolk in Herfsen
• p. 39: 07.02.1740 Maria d. van Aalbert Vriesekolk
• p. 42: 07.10.1742 Christina d. van Albart Vriesekolk en Derksken Jansen op't Vriesekolk
• p. 44: 02.02.1744 Wilhelmina d. van Aelbert Vriesekolk en Derksken Jansen op 't Vriesekolk
• p. 46: 25.04.1745 Johanna d. van Aelbert Vriesekolk en Derksken Janzen
• p. 48: 26.02.1747 Wilhem s. van Aelbert Vriesekolk en Derksken Jansen
• p. 50: 21.07.1748 Arent s. van Albert Vriesekolk en Derksken Vriesekolk onder Herfsen
• p. 52: 05.04.1750 Jan soon van Albert Vriesekolk en Derkjen Vriesekolk onder Herfsen
• p. 54: 11.07.1751 Janna [in plaats van "Janna" werd eerst geschreven, maar later doorgehaald: "Derksken"] d. van Albert en Derksken Vriesekolk onder Herfsen
• p. 57: 12.05.1754 Aaltjen d. van Albert Vriesekolk en Derkjen Vriesekolk onder Herfsen
• 28.09.1755 WILMKEN d. van Albert Havesman, en Geertjen Ploegmans onder Herfsen op het Vriesekolk.
• 10.02.1760 HENDRIK s. van Albert Havesman, en Geertjen Ploegmans op het Vriesekolk onder Herfsen.
• 03.04.1763 ALBERT s. van Derk Alberts Wilsink, en Geertjen Ploegmans, wonende op 't Vriesekolk in Herfsen
• OTGB transcriptie Trouwboek annex Lidmatenboek Almen 1707-1771 (RBS 776), 1994,  J.B. Baneman en J.D. Kamperman
• p. 33: 14.12.1741 Aelbert Vriesekolk wed. van Stientjen Waggelink en Derksken Jansen beijde onder Almen
• p. 65: 13.07.1710 Reint Janssen op het Vriesekolk in Herfsen. (obiit)
• p. 69: 26.12.1715 Janna Vriesekolks. (abiit)
• p. 69: 03.04.1717 Jenneken Friesekolk. ( obiit)
• p. 76: 11.04.1727 Megtelt Reints dogter op 't Vriesekolk.
• p. 80: 14.04.1732 Aelbert Reintsen op't Vriesekolk.
• p. 81: 08.07.1733 Stijntien Waggelink huisvrou van Vriesekolk, op attestatie van Warnsvelt.
• p. 84: 16.03.1736 Jan Weienborg knegt aen't Vriesekolk. (abiit)
• p. 84: 25.03.1736 Aeltien Wanink wonagtig aen't Vriesekolk. (abiit)
• p. 91: 30.03.1746 Johanna Vriesekolk. (Abiit)
• 16.04.1756 Albert Havesman en Geertjen Ploegmans op attestatie van Warnsveld.
• 01.04.1763 Derk Alberts Wilsink op attestatie van Warnsveld.
• OTGB transcriptie Trouwboek Almen 1772-1810 (R.B.S. 779)
• 18.10.1783 Zijn hier in ondertrouw opgenomen Albert Vriesekolk Zoon van Derk Vriesekolk in Herfsen en Dina Platerink onder Gorssel dogter van Jan Platerink onder Laaren, welke, hier drie Zondagen onverhindert geproclameert, den 16 November in onse Kerke in den echt bevestigt zijn. 
• 25.11.1785 Zijn hier in ondertrouw opgenomen Willem Vriesekolk Zoon Albert Vriesekolk in Herfsen en Grietjen Nijland dogter van Gerrit Nijland in Oolde onder Laaren, welke, hier drie Zondagen onverhindert geproclameert zijnde, den 18 December alhier zijn getroud.
• 13.04.1787 Zijn hier in ondertrou opgenomen Jan Lubberding wedr. van Henders Horstman in Almen en Janna Vriesekolk dogter van Albert Vriesekolk thans in Zutphen, welke na drie Zondagse proclamatien den 6 Maij hier in den Echt bevestigt zijn
• 05.06.1789 Zijn te Warnsveld in ondertrouw opgenomen Willem Smeerdijk weduwenaar van Reintjen Rossel onder Warnsveld en Wilmken Vriesekolk J.D. van wijlen Albert Vriesekolk onder Almen, dewelke, na dat zij hier drie Zondagen onverhindert geproclameerd waaren, attest ontfangen hebben om te Warnsveld te trouwen.
• 03.08.1806 Jan Koelman weduwenaar van wijlen Berendina Klein Lebbink met Dina Platerink weduwe v. wijlen Albert Vriesekolk.
• OTGB transcriptie Almen Overlijden 1742-1811 (R.B.S. 780)
• 15.09.1744 Den 15 Septemb. is overleden een Kint van Albert Vriesekolk, en den 18 dito begraven.
• 05.02.1747 Den 5 Febr. is overleden Jacob Vriesekolk, alias Smegtelink, en den 8 dito begraven, onder Lochum hoorende.
• 24.04.1748 Den 24 April is overleden Welmer-moeij, Weduwe van Wylen Reijnt Vriesekolk in Harfsen en den 29 dito begraven.
• 22.12.1748 Den 20 en 22 Decembr. Sijn twee Kinderenvan Albert Vriesekolk overleden en den 23 dito beyde begraven.
• 13.05.1750 den 13 Mey is overleden een Kint van Albert Vriese-Kolk en den 16 dito begraven.
• 08.04.1755 Den 8 April is overleden te Zutphen Janna Vriesekolk, Weduwe van Wijlen Willem Bouwhuijs in Almen en den 12 dito tot Almen begraven
• 02.12.1757 Den 2 Decembr. is overleden een Kint van Albert Vriesekolk in Harfsen en den 5 dito begraven
• 08.06.1759 den 8 Junij is overleden een dogtervan Albert Vriesecolk in Harfsen en den 11 dito begr..
• 25.12.1759 Den 25 December is overleden Gerrit Vriesecolk in Herfssen, en den 29 Dito begraven
• 04.08.1761 Den 4 Augustus is overleeden een Kind van Gerrit Vriezekolk en den 8 dito begraven
• 07.12.1761 Den 7 Dito is overleden Albert Vriezekolk en den 14 dito begraven.
• 08.10.1766 Den 8 October is overleden Jenneken Vriezekolk en den 13 Dito begraven.
OTGB transcriptie Trouwboek Vorden 1718-1771 (RBS 1606), 1993, J. Dieperink en J.B. Baneman
• p. 8: 12.05.1726 sijn hier getrouwt na voorgaande 3 proclamatien Albert Reijnts, j.M.Z. van wijlen Reijnt op de Vriesekolk onder Herfsen, met Stijntjen Willemsen, j.d. van Willem Waggelink onder Vorden.
• OTGB transcriptie Doopboek Warnsveld 1707-1771 (RBS 1693),
• 28.11.1716 Garret Havesman en Jenneken Hendrikx een s. AELBERT.
• OTGB transcriptie Warnsveld Lidmaten
• 00.00.1740 - ... - Gerritje Ploegmans - 14 april 1756 na Almen. [Noot: in de marge staat geschreven met verwijzing naar Gerritje Ploegmans:] "moet zijn Geertje"
• OTGB transctiptie Trouwboek Warnsveld 1707-1771
• 03.05.1748 3 meij - Aelbert Havesman j.m. en Geertje Ploegman j.d. beide onder Warnsvelt. Getr. alhier.

Hul - Bathmen

't Hul - Bathmen

't Hul is volgens de Boerderijnamen-kaart van Bathmen een van de oudere boerderijen van Bathmen (zie nr. 104) en werd ook wel als 't Hull of Hulleman aangeduid. Ook is er sprake van het Kleijne Hul. De oudste vermelding in de archieven stamt uit 1550.

Eigenaars

In het Rechterlijk Archief Bathmen zijn meerdere akten te vinden die overdracht van eigendom of belening van 't Hul betreffen.
Begin 1634 werd vrouwe Geertruid(t) van Bolleren, weduwe van Evert Willems, zadelmaker, en moeder van 'goldsmit' Lambert Everts, uit Deventer eigenaresse van 'katerstede Het Hull'. De koopsom van 250 goudgld à 28 stuivers blijft zij de voormalige eigenaar, Hendrick Gerrits, schuldig.
In 1654 wordt 't Hul opnieuw verkocht. De echtelieden Frank Werners en Elisabeth Jans verkopen dan hun 'katerstede het Hul' aan Jan Gerrits Hulman en Anneke Hendriks. Gezien de toevoeging Hulman zullen zij de boerderij zelf bewoond hebben.
In 1679 verkopen zij de 'keuterstede het Hul' aan Harmen Seijnen en Fenneke Berents.
In 1721 vinden we de momberstelling van Harmen Jansen Hulleman in verband met zijn tweede huwelijk.
In 1752 geven Hermen Jansen Hulleman en (zijn tweede vrouw?) Grietjen Hendriksen hun 'katerstede Hulleman' als pand voor een lening van f. 1450,= van Willem Barvelink en Geertruid Derksen.
Twee jaar later verkopen zij hun 'plaatsje Hullemans' voor de helft aan Jannes Scheffer en Willemina La Baar/Laboor, en de andere helft aan Gerrijt Haitink/Hoitink, en Janna Seijsemakers/Zeisemaker die het in 1756 weer verkopen aan Gerri(j)t Jansen Wilmink, onderscholte te Bathmen, en IJzabella/IJsabella Bessums. Het 'huis, hof en wat grond' dient op enig moment als onderpand voor een lening van f 1300,- van H.G. Jordens.

Anno 1765 wordt de katerstede 'het Hull met het Spijker en onderhorige landen' opnieuw verkocht. Ditmaal door mejuffrouw M.C.H. Lemmerherten, weduwe van wijlen de sous luitenant en plaatsmajor A. Webern aan Monsieur Garrit Frolijk en Peternelle/Petronella Ooms, en Willem van Ark en Aaltje Teunissen.
Garrit Frolijk en echtgenote lenen anno 1775  f 1100,- bij burgemeester Hendr. Hagedoorn en geven hun 'erve en goed het Hul' in onderpand.
Jacob Vrolijk en zusters verkopen in 1790 aan Leijda Kocks, weduwe van Derk Roeterdink, hun 'katerstede het Hul' en lossen hiermee de lening van (hun vader) Garrit van 1775 af.
Deze helft komt blijkbaar in handen van Berentjen Bruntink, echtgenote van Hendrik Bielderman en Carel Roeterdink, die bij haar overlijden anno 1811 'katerstee Het Hul' overdraagt op haar drie kinderen uit het huwelijk met Hendrik Bielderman.
Een historische omschrijving van de ligging van de boerderij uit de verkoopakte anno 1654: katerstede het Hul, boerschap Dorth, aan de zuid mars, oostwaarts aan Bredenoords kamp, westwaarts aan Groot Klouwenberg's landerijen zoals het daar in zijn vierkant ligt, met bijbehorende uitdrift, huis en berg. Belast met een spint rogge en 2 blanken (?) jaarlijks, vrij en allodiaal maar tiendbaar,
resp. 1756: Hulleman, huis, berg en schuurtje, allee met opgaande bomen, zijnde eiken, dennen en vruchtbomen. 1 Vuurstee, 1 spint rogge uitgang, 1( stuiver aan Hendrik Lamberts en Costes gerechtigheid, f 6.06.- verponding.
Anno 1811 is de beschrijving erg zakelijk geworden: Dortherhoek nummer 30, nieuw nummer 71.
De boerderij ligt vandaag de dag ten zuiden van het dorp Bathmen in de driehoek gevormd door het dorp Bathmen en de buurtschappen Dortherhoek en Zuidloo pal ten zuiden van de Autoweg A1 aan de Steginksweg.

Pachters/Bewoners

Jan Gerrits Hulman en Anneke Hendriks zijn de bewoners van 't Hul anno 1654, zie boven.
Harmen Seine/Seijnen en Jenneken Berends worden in het lidmatenboek van Bathmen anno 1690, 1691 en 1692 aangeduid met `op (de) Hul(l)`.
Hun zoon Jan Harmens trouwt met Jenneken Wilms en krijgt zes kinderen. Hij wordt ook aangeduid met Hul(le)man. Hun oudste zoon Willem vertrekt naar de boerderij Leussink. De tweede zoon Harmen Jansen krijgt anno 1721 de gehele boerderij ´t Hul in bezit. Hij krijgt in totaal 10 kinderen waarvan twee uit zijn eerste huwelijk. Willem Hulleman, zoon uit het tweede huwelijk, neemt vermoedelijk de boerderij over.
Willem Alberts Vriezekolk (1747-1794) is na zijn huwelijk in 1785 in Almen met Grietjen Gerrits Nijland (1762-1798) vermoedelijk tussen mei 1786 en augustus 1789 gaan wonen op 't Hul.
Willem werd geboren op de boerderij Vriezekolk in Harfsen als oudste zoon uit het tweede huwelijk van Albert Reints Vriesekolk en Derksken Jansen en gedoopt in Almen anno 1747 (zie 't Vriezekolk - Harfsen). Zijn vrouw Grietjen werd geboren in Laren (G.) in 1762. Op 't Hul worden uit dit echtpaar in ieder geval twee kinderen geboren: Derk Jan en Willemken. Of de oudste zoon Albert ook op 't Hul is geboren is speculatief. Zijn doop heeft weliswaar in Bathmen plaatsgevonden maar in die inschrijving staat geen verwijzing naar 't Hul. Alle drie kinderen leven nog bij het overlijden van hun vader Willem anno 1794, zie de momberstelling.
Willem's weduwe Grietjen Gerritsen Nijland hertrouwt in maart 1795 met Hendrik Jan, zoon van Gerrit Schoonhagen. Zij overlijdt in Bathmen in 1798. Na het overlijden hertrouwt Hendrik Jan Schoonhagen met Teune/Teuntjen Hendriks Beltman. Op Hulleman worden vervolgens twee zonen geboren: Gerrit Jan (5-7-1799) en Hendrik (2-8-1802). De derde zoon, Albert, wordt geboren op 3-8-1804. Op dat moment is dit echtpaar blijkbaar verhuisd naar Plaskamer (= Plasman?) in Zuidloo. De drie kinderen Vriezekolk zullen na het overlijden van hun vader door hun moeder en stiefvader zijn opgevoed. Maar wat gebeurt er als hun moeder op haar beurt overlijdt en hun stiefvader hertrouwt? Blijven ze bij dit gezin wonen of worden ze ergens "uitbesteed"? Alleen Derk Jan Vriezekolk (1791-1875) blijft blijkbaar tot 1815 in Bathmen wonen gezien zijn lidmaatschap van de NG gem. Bathmen op 25-3-1815. Korte tijd later vertrekt hij met attestatie naar Almen waar we hem terugvinden op de boerderij 't Koersel.
Ik veronderstel dat Willemken als Willemken Hulleman op 9-5-1809 is overleden en begraven. Wat er van de oudste zoon Albert is gebeurd na 1794 is vooralsnog onbekend.
Anno 1806 is spake van bewoning van 't Hul door Janna (Jansen) Oldwater, weduwe van Willem Plasman.

Recente informatie

Een sfeerimpressie van recente datum in opdracht gemaakt t.b.v. verkoop van de boerderij met bijgebouwen en 1 ha weiland. NB de getoonde boerderij stamt uit 1901 resp. 1904 (gevelsteen achterhuis). Blijkbaar is de boerderij herbouwd aan het begin van de 20-ste eeuw. Het huidige adres is Steginksweg 9, Zuidloo.

Referenties

• Boerderijnamenkaart Bathmen, uitgegeven ter gelegenheid van het 12 1/2 jarig bestaan van de Oudheidkundige Kring Bathmen in april 1993. Een origineel exemplaar van deze kaart is te vinden op boerderijmuseum De Pothaar in Bathmen.
• Email van Wim Stegink d.d. 21-5-2012 m.b.t. akten in het Rechterlijk Archief Bathmen betreffende Hul/Hull/Hulleman

1791-1803, inv. nr. 9, folio 69: Grietjen Gerrits, weduwe van Willem Hulleman, wil hertrouwen. Momberstelling over 3 onmondige kinderen. Mombers worden Jan Brink en Jan Groot Clouwenbarg

• OTGB transcriptie van het Doopboek Bathmen 1714-1769 (RBS 28 en 29, Rijksarchief in Overijssel, Zwolle), 1999, Z. Hissink-Kerkdijk, H. te Hasseloo en J.C. Klompenhouwer

p. 56: 07.04.1748 Geesken, d. van Jan Bonke en Henders Henrikzen in den Dortherhoek.
p. 70: 06.02.1757 Jenneken, d. van Jan Bonke en Henders Henriks.

• OTGB transcriptie van het Doopboek Bathmen 1770-1811 (RBS 29 en 30, Rijksarchief in Overijssel, Zwolle), 2000, Z. Hissink-Kerkdijk en J.C. Klompenhouwer

p. 23: 21.05.1786 Gerrit, z. van Harmen Hulleman en Jenneken Bonke
p. 28: 16.08.1789 Albert, z. van Willem Alberts Friesewijk en Grietjen Gerrits [Friesewijk = Vriesekolk]
p. 32: 27.11.1791 gebooren - en den 4 december gedoopt - Derk Jan, zoon van Willem Alberts Vriesekolk en Grietjen Gerrits op Hulleman in den Dortherhoek onder Bathmen. Getuige Janna Vriesekolk.
p. 35: 01.10.1792 gebooren - en den 7 gedoopt - Jan Willem, zoon van Harmen Willems Hulleman en Jenneken Janssen op Boskamp in den Agterhoek onder Bathmen. Getuige Geesken Bonke.
p. 42: 27.12.1794 gebooren - en den 4 januarij gedoopt - Willemken, dochter van Willem Vriesekolk en Grietjen Gerrits op het Hul in den Dortherhoek onder Bathmen. Getuige Janna Vriesekolk.

• OTGB transcriptie van het Lidmatenboek Bathmen 1724-1816 (RBS 137-139, Stadsarchief Deventer), 2000, Z. Hissink-Kerkdijk en J.C. Klompenhouwer

p. 32: 30.03.1769 aangenomen: ... Geesken Jansen Bonke. - met attest. vertrokken naar Markelo 04.10.1808. [ingekomen als nr. 276 op 25-06-1809 in Markelo]
p. 60: 25.03.1815 zijn voor Paschen tot lidmaten aangenomen: ... Derk Jan Vriezekolk. - Met attest. naar Almen
p. 30: 25-05-1798 Scholtus G. de Schepper, Keurnoten P. Braakman en Tonis Huisken. Ingeschreven: Hendrik Jan Schoonhagen, wedenaar met Teune Beltman, jongedochter onder Bathmen. Den 10 Junij in de kerk in de echt bevestigt.

• OTGB transcriptie van het (Onder)trouwboek Bathmen 1711-1765 (RBS 31, RA in Overijssel, Zwolle), 1999, Z. Hissink-Kerkdijk en J.C. Klompenhouwer

p. 43: 09.01.1745 Jan Gerritzen, jm. van de Grote Haer, tegenwoordig wonende aan Hannink en Henders Hendrikzen jd. aan Bonke, beide in de Dortherhoek. Alhier getroud 31.01.

• OTGB transcriptie van het (Onder)trouwboek Bathmen 1765-1811 (RBS 32 en 33, RA in Overijssel, Zwolle), 2001, Z. Hissink-Kerkdijk en J.C. Klompenhouwer

p. 17: 14.10.1785 ingeschreven: Herman Willems Hulleman jm., laatst gewoond hebbende onder Wezepe met Jenneken Janssen Bonke jd., laast gewoond hebbende onder Almen, nu beide onder Bathmen. Op attest. van Wezepe en Almen getrouwd den 6 Nov.
p. 26: 27.03.1795 ingeschreven: Hendrik Jan, zoon van Gerrit Schoonhagen, jm. van Laaren, woonende te Bathmen met Grietjen Gerritsen Nijland, weduw van Willem Vriesekolk op Hulleman onder Bathmen. Na 3 voorafgegaane zondagsche proclamatien getrouwd den 19 april.

• OTGB transcriptie van het Begraafboek Bathmen 1766-1811 (RBS 35 en 36,  Historisch Centrum Overijssel te Zwolle), 2003, Z. Hissink-Kerkdijk en J.C. Klompenhouwer. 

p. 29:  Alzoo het doodboek bij het doortrekken der Engelschen in het ongereede is geraakt, zijn deze navolgende lijken door mij in dit boek ingeschreven, van eenige aantekeningen die men naderhand nog heeft bevonden. A. Bolderink
p. 30: 25.05.1794 Willem Vriezekolk
p. 30: 11.12.1798 Grietjen Gerrits, vrouw van Willem Vriezekolk [Waarom is zij niet als vrouw van Hendrik Jan Schoonhagen vermeld?]
p. 31: 28.07.1799 Willem Plasman
p. 32: [Vanaf hier volgen weer de reguliere inschrijvingen.]
p. 33: 19.03.1806 Janna Jansen, vrouw van Willem Plasman

• OTGB transcriptie Trouwboek Laren 1684-1771, (RBS 1021), 1988, J.B. Baneman

04.04/27.04.1755 Gerrit Klooster J.M. z.v. Jan Klooster in Laren, en Janna Emsbroek J.D. v. Hermen Emsbroek in Laren.

• OTGB transcriptie Doopboek annex Lidmatenboek Laren 1684-1771, 1989, J. Dieperink, J.B. Baneman en H.A. te Hasseloo-Oldenmenger

p. 119: 11.01.1756 JANNA D. van Gerrit Klooster en Janna Emsbroek. Ehel. in Laren.
p. 122: 30.10.1757 HERMKEN, D. van Gerrit Klooster en Janna Emsbroek. Ehel. in Laren.
p. 126: 23.12.1759 JAN, Z. van Gerrit Klooster en Janna Emsbroek. Ehel. in Laren.
p. 132: 22.08.1762 GRIETJEN, D. van Gerrit Poosse en Janna Emsbroek. Ehel. in Laren. [Poosse = Klooster?]
p. 137: 16.06.1765 EVERDINE, D. van Gerrit Goosens en Janna Emsbroek. Ehel. in Oolde. [Goosens = Klooster?; verhuizing naar Nijland - Oolde tussen 1762 en 1765?]
p. 144: 11.12.1768 HERMEN, Z. van Gerrit Nijland en Janna Emsbroek. Ehel. in Oolde.
p. 148: 02.12.1770 HENDRIK, Z. van Gerrit Nijland en Janna Emsbroek. Ehel. in Oolde.
p. 163: 1724: ... Jan Kloosters, Laren, met att. na Lochem 1743. ...
p. 172: 1747 ... Janna Emsbroek in Laren ...

Trouwboek Gorssel 17.04.1670 Den 17 aprilis - Dom. misericord. - Copul. 1 maij - Aelbert Jansen soon van Jan Gerrits op ’t Hull uijt de buijrschap Dorth onder Bathmen en Jenneken Berents naegel. d. van Berent Gerrits op ’t Else uijt Harfsen onder Almen, beijde hier woonende.

Heinz Friedländer

In 1993 werd door amateurhistoricus Piet Willemsen een dagboek aangetroffen op boerderij Visschers in Voorstonden in de gemeente Brummen. Dit boerderijtje, momenteel Voorstondensestraat 3, lag in de Tweede Wereldoorlog nogal afgelegen. Dat gaf de gelegenheid om op 40 m van de boerderij in een 9 ha groot bos een schuilhut te bouwen. 

Het dagboek werd bijgehouden door een van de tien joodse onderduikers op deze boerderij tijdens de Tweede Wereldoorlog tot vlak voor 12 november 1942, het moment dat er bij een overval de tien onderduikers en de toenmalige boer, Joh. Visschers, werden opgepakt. De heer Visschers heeft vervolgens een half jaar in concentratiekamp Vught doorgebracht en is vrij snel na zijn vrijlating overleden. De gevangen genomen groep joden werd via 'durchgangslager' Westerbork naar Polen afgevoerd. Slechts twee van de jonge onderduikers wisten te ontsnappen aan een gruwelijk lot. Eén van de ontsnapten, Heinz Friedländer die eerder als Duits vluchteling op de boerderij van de fam. Vriezekolk in Empe was terechtgekomen, heeft de oorlog overleefd en is in 1946 als pionier naar het toenmalige Palestina vertrokken. De familie Visschers uit Halle heeft in de jaren 90 pogingen gedaan om Heinz te traceren, maar ondanks samenwerking met het tv programma Spoorloos bleven deze pogingen vruchteloos. Mocht iemand weten wat er met Heinz Friedländer is gebeurd sinds zijn emigratie naar Palestina in 1946, laat het dan even weten.

Naschrift
Op https://www.oorlogslevens.nl/tijdlijn/Heinz-Julius-Friedl%C3%A4nder/01/92869 staat het lot van Heinz Julius Friedländer beschreven. Zou dit dezelfde persoon als bovenstaande Heinz Friedländer zijn? Zo ja, wat was zijn lot na 1942?

Referenties

• Brummens Weekblad, 5 oktober 1993
• Naamgenoot Henry Friedlander alias Heinz Friedländer
• Opsporing verzocht van Heinz Julius Friedländer: https://www.joodsmonument.nl/nl/page/544822/about-heinz-julius-friedlaender
• Overlijdensakte gemeente Brummen, overleden in Auswitsch-Birkenau Heinz Julius Friedländer: 
• Heinz Julius Israel Friedländer: https://www.openarch.nl/ghn:6054a750-a136-11e8-828a-00505693001d

Index op Oude verhalen over de kerk van Gelders Laren - J. Teenstra-Slagman

Index op familie-, boerderij-, veld- en plaatsnaam

In veel genealogische publicaties wordt vergeten een index op familienamen op te nemen. Speciaal voor historische/genealogische publicaties die Oost-Nederland betreffen, is het van groot belang daarnaast ook op boerderij- en veldnaam te kunnen zoeken. Immers, veel namen van boerderijen zijn in (pre)historische tijden afgeleid van veldnamen. In de loop van de 18e eeuw zijn veel boerderijnamen familienamen geworden, vandaar dat het belangrijk is voor de historicus/genealoog om te kunnen beschikken over een index waarin zowel familie-, boerderij- als veldnamen zijn opgenomen. Een extra complicatie vormen de vele schrijfvarianten van historische namen. Het (laten) opstellen van een index door iemand met kennis van de locale situatie komt daarom de betrouwbaarheid, en daarmee de bruikbaarheid ten goede. 

Door een index van familie-, boerderij-, veld- en plaatsnamen op te stellen kan in de behoefte van de historicus/genealoog worden voorzien. Vele handen maken immers licht werk.

Een eerste voorbeeld

Oude verhalen over de kerk van Gelders Laren - J. Teenstra-Slagman

122 pag., alleen antiquarisch te koop. Index gemaak t/m pag. 65 d.d. 14-4-2012

Aaseler 18
Abbink 43
Achterhoek 60
Aegidius de Monte 10
Alberti 36, 58
Almen 53, 54, 59
Almen 65
Ampsen 30, 39
Ampsen, van 38
Amtink 32
Andijk 44
Antink 59, 63, 65
Arnhem 60
Bartels 36, 65
Beke, op de 38
Bekman 20
Belemans 61
Berghuis/Berkhuis 11, 37
Beukenhorst 36, 63, 64, 65
Blankenberg 14, 19
Bloemendaal 27
Bloemendal 38, 41
Boele/Boelen/Boelens 36, 42, 53
Boevink brug 32
Bokkel Huinink, ten 19, 36, 44
Booink 38
Boomkamp 14
Boornhoff 13
Borch van Verwolde, van der 7, 14, 22, 30, 32, 48, 65
Borch, van der 13, 20, 48, 65
Braakman 20
Brandink 14
Braninkkamp 10
Brass 16
Breda 57
Brink, van der 34, 35
Broeklanden 27
Bruggink 55
Brummen 61
Capel (van Laren) 10, 13, 25, 26
Claphouwer 13, 36, 38, 40, 41
Claphower (= Claphouwer) 12
Coolhaas 45
Coop 38
Couvret 36, 61, 62, 63
Dam, van 38
Damhaar 14
Daventriae (= te Deventer) 12
Den Haag 52
Deventer 10, 27, 30, 33, 42, 55
Deventer 24
Dijkerhoek 31
Dijkerhoek 32
Doetinchem 40
Doornspijk 49
Druten 63
Duisburg 44
Dumbar 53, 54
Düsseldorf 34
Eggink 10, 20, 30, 31, 38, 47, 48, 49
Endendijk 19
Enschede 42
Eppenhof 42
Gelder, van 54
Gelselaar 53
Gervendinxg 12
Goes 59
Gorssel 53
Gotink 32
Gramsbergen, van 38
Groningen 58, 60
Haaften 44
Haarman 19
Haefften 12
Hall 61
Harms 42
Hartgers 8
Hartkamp 36, 41, 42
Hattink 55
Heeckeren van de Nettelhorst, van 43
Heeckeren van Overlaar, van 43
Heerde 57
Hengelo (Gld.) 41
Henrixs vicarie 10
Heuvel 26, 41, 42, 43, 44, 45, 55, 58
Hietkamp 20
Hoek 36
Hoek (in Zeeland) 43
Hoge venne 31
Hoge Zwaluwe 58
Holmer (Snijder) 14, 19, 38
Holstege 35
Holtgräve 33
Horstman 49
Huender 55
Huinink zie Bokkel Huinink, ten
IJzendijke, van 36, 58, 59
Jansen 40
Jonker 36, 54, 55, 56, 57, 58
Joosten 22, 23, 55
Kalckhoff 21, 26, 30, 36, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54
Kandel 36
Kapelle 59
Keppel tot de Woolbeke, van 38
Keppel tot Oolde, van 12, 38
Keppel, van 13, 14, 20
Kevelaar 31, 32
Klein Wassink 65
Klooster, het 10
Kloosterweg 16
Koeslagh 14, 16
Koldewei 48
Kreemer 59
Kruisland 57
Laerense Capel , zie Capel te Laren
Laerne(n), zie Laren (Gld.)
Langenbargh 14
Langenberg 21
Langenkamp 48
Langera(c)k 36, 42, 43
Larensche Kapel zie Capel (van Laren)
Lathum 60
Leeuwarden 65
Lei Graven, landweer 19
Leichel 34
Lenderink 47, 49
Leur 58
Levenkamp 20
Levenkamp 47
Lochem 10, 12, 32, 33, 34, 35, 38, 40, 43
Lochem 63, 65
Lochem, Kapel  van 11
Loo, van 34
Los 36
Maaich 61
Marsman 14, 48
May 52
Meier 38
Meuleman 47
Midwoud 54, 55
Mollen, ter 12
Monte, de 10
Mulder 64
Münster 62
Nagell van Ampsen, van 25
Nagell, van 15
Napoleon 45
Neede 42
Neteman 32
Nettelhorst 43
Niejveld 32
Nienhuis 20
Nijhof 14
Nijland 19
Nijmegen 52
Nijmegen 58
Noordmans 36, 48
Noort, op ten 33, 53
Oelde(n), (van) (=  Oolde ,(van))
Okma 8, 36
Oldenmenger 7
Olmyvs 12
Oonkshof 22, 23, 24
Oosterwierum 64
Oost-Java 59
Oud-Oolde 30
Paalman 48
Planten 36, 44
Platenkamps Belt 13
Poesse 14, 33, 35
Polsvoort 47, 49
Pongert 45
Postel 35, 46, 48, 57
Pot 35
Pothoven 36, 64, 65
Quack 36, 59, 60
Ransdorp 42
Ravenstein 59
Reeuw 42
Ripperda 38, 39, 40
Ritthem 45
Rockanje 59
Roes(s)ingh 14, 36, 42
Roozemeijer 36, 60
Ross, Het 32, 34, 53, 54
Rotman 14
Rotterdam 63
Ruempol 14
Ruinerwold 58
Ruurlo 34, 53
Ruurlo, Huis te 21
Ruwenpol 13
Schieck 34
Schimmel 12
Scholte Booink 38
Schoneveld 14, 33, 47, 49
Schoneveld 53
Schooldieksken 32
Schreurs 38
Slagman 7
Sluis 64
Sluyter 14, 43
Snetlage 36, 41
Solner 43
Steege, ter 36
Steenbeek 63, 65
Steenderen 44
Swiering 36, 44
Tante Els 31
Teenstra 7, 8
Tekkelenburg 41
Tollenaren 40
Twente 52
Valburg 60
Veldbakker 32
Veldink 40
Velhorst 32
Venneman 32
Verwijs 26
Verwolde, van 10, 12, 13, 16
Verwolde, van 38
Verwoldse vicarie 32
Vicarie Maria Magdalena 32
Vicarie van de H. Gregorius 10
Vierlingsbeek 32
Vlissingen 45
Vordense veld 32
Vosseveld 18
Wansink 20, 30, 48
Wansink stege 32
Welle, ter 30
Welle, ter 59, 63, 64
Westenbergh 40
Westervoort 58
Wilbers 34
Wilbers 53
Wilde, de 55
Willem I 46
Winterswijk 44
Witkamp 10, 24, 42, 43
Wolf, de 43
Woolbeek/Woolbeke, (van de) 14, 16, 30, 37
Wuestman 14
Wychen 58
Zalingen, van 24
Zelhem 42
Zutphen 12, 16, 21, 38, 41, 52, 53
Zwolle 34

Een tweede voorbeeld

De marke van Epse en Dommer, door J. de Graaf

In Bijdragen en Mededelingen Deel LV (1955/6), 1956, van Gelre. Vereeniging tot beoefening van Geldersche Geschiedenis, Oudheidkunde en Recht, pag. 57-82. Te koop op DVD. Index gemaak pag. 57 t/m pag. .. d.d. 29-4-2012

Almen	59
Almen	60
Altena	59
Arnhem	57
Azink	59
Bavendorp	59
Beltman	59
Berch	63
Boink	59
Bokstart	59
Bolman	59
Bosakker	59
Boyinck	63
Bras	61
Breger	59
Brinkman	59
Broek, ten	61
Buitencamp	62
Buitenkamp	59
Bussinck	62
Bussink	59
Cloester, van den	62
Cruckenlant	62
Deventer	57
Deventer	58
Deventer	59
Deventer	59
Deventer	63
Dickhuysen	63
Diepenveen	58
Diepenveen	59
Dijckhuysen	61
Dijkman	59
Dijkman	59
Dollekamp	59
Dommer	57
Dommer	58
Dommer	62
Dommerbeek	59
Dommerholt	59
Dorth	58
Dorth	59
Dorth	61
Dorth	62
Dorther Beek	59
Drie Kieften	59
Engelen, van	62
Epse	57
Epse	58
Epse	59
Epse	62
Epse	63
Epserweerd	62
Esschede	61
Flodroff	61
Gesscher	61
Gorssel	57
Gorssel	59
Gorssel	60
Gorssel	63
Graaf, de	57
Groeten Ulandt	62
Groot Nulend	59
Grootenhuys	63
Grotenhuis	59
Harfsen	59
Hassink	59
Hassink	63
Hecke, voor den	63
Hekkert	59
Hellendoorn	61
Holterman	59
Hullert	59
Hunnepe, Ter	58
Hunnepe, Ter	61
Joonk, 't	59
Joppe, 't	59
Kassenberg	59
Kippe, ten	62
Kipperman	59
Klein Nulend	59
Kleyn	62
Koerhuisbeek	59
Krukkeland	59
Lijstert	59
Lochem	61
Malberg	59
Marsman	59
Mey, van der	63
Moespot	59
Molendijk	59
Mulder	57
Nieuwenhuis	59
Nijhof	62
Noordink	59
Ooytinck	63
Ossenkop	59
Overkamp	59
Oytink	59
Paalhut	59
Paalman	59
Penninck	63
Pessink	59
Pessink	61
Plakhaar	59
Polman	63
Rondenhof	59
Rossem, van	61
Ruimzigt	59
School	59
Schottelhuis	59
Schurink	59
Sloet	57
Snappert	59
Spinnewiel	59
Stoevenbelt	59
Tolhuis	59
Vaarneman, De	59
Voortman	59
Voortman	59
Warnsinck	62
Warnsink	59
Waterdijk	59
Weber	63
Weenink	61
Wentholt	61
Werde	62
Willigert	59
Wilp	59
Withagen	59
Zutphen	59

Referenties

1. <Dirk Otten, Veldnamen>